Najznačajniji i najkontroverzniji vladar u istoiji Kine
Qin Shi Huang
Kralj je postao sa 13 godina kada je nasledio oca koji je preminuo, rođenje kao princ države Qin 259.god pre Hrista. Qin Shi Huang je bio mlad kada je nasledio očev presto, ali ga to nije sprečavalo da u sledećih 10 godina osvoji ostatak Kine i bude proglašen za prvog cara Kine, što je uspeo 237.god pre Hrista, sa samo 22 godine.
Sl.1. Qin Shi Huang, portret iz 8og veka
Qin Shi Huang znači ”Prvi kineski car”, svoje ime e promnio kako bi buduži istorijski spisi naglađavali njegovu ulogu i titulu. Njegovo ime koje je dobio rodjenjem je Zhao Zheng ili Ying Zheng u zavisnosti ko piše (današnji kineski jezik je standarizovan kao mandarinski jezik nastao posle kulturne revolucije u drugoj polovini 20og veka).
Iako biste mogli očekivati da će čovek koji je ujedinio Kinu u jedno carstvo biti hvaljen i poštovan u Kini, češći slučaj je upravo suprotno. Istoričari često prikazuju Qin-a ( Qin se izgovara kao ”Ćin”) kao nemilosrdnog čoveka sa divljačkom žeđu za krvlju koji je bio paranoičan zbog svoje smrtnosti. Polako ćemo proći razloge zbog kojih je to slučaj, ali sigurno je reći da je Qin jedna od najpolarizujućih figura u istoriji Kine.
Qin-ov otac je bio Yiren, princ države Qin. Yiren je upoznao Qin-ovu majiku dok je živeo kao talac u državi Zhao (Zhao se izgovara kao ”Džao”) da bi garantovao nstavak mirovnog sporazuma. U to vreme, Qin-ova buduća mama je bila konkubina bogatog trgovca Lu Buwei-a. Yiren se zaljubio u konkubinu i nagovorio Lu da ih pusti da se venčaju. Od tada je ona oznatija kao ”Lady Zhao”, zbog regiona iz kojeg je došla. Qin-ov otac je vladao kao kralj države Qin samo tri godine. Iako se ne zna tačan uzrok smrti, in je nasledio svog oca kada je imao samo 13 godina, kako je bio premlad da bi vladao samostalno, umesto njega je u početku vladao regent, a zanimljivo je da je taj regent bio Li Buwei, isti onaj trgovac kod kojeg je njegova majka služila kao konkubina.
Kako je ceo život bio opterećen umiranjem, Qin je naredio da se izgradi masivna grobnica u kojoj će se nalaziti vojsla da ga zaštiti u zagrobnom životu. Ovi vojnici večnosti su bili napravljeni od terakote. Neverovatna je činjenica da je Qin naredio izgradnju ovog kompleksa kada je postao kralj, sa samo 13 godina. Rad na grobnici je trajao decenijama i zahtevao je rad od 700 000 ljudi. 700 000 ljudi! To je celokupno stanovništvo današnje Crne Gore. Vojska terakote imala je više od 40 000 komada bronzanog oružja, 520 konja, 130 kočija i preko 8000 vojnika, a kada je kompleks grobnice završen, bio je veći od bilo kog grada u tom trenutku u ljudskoj istoriji! Nvodno je nakon završetka Qin-ove grobnice većina radnika pobijena kako se lokacija i način izgradnje grobnice ikada otkrio.
Sl.2. Vojska od terakote
Da bi osigurao presto očevog kraljevstva, Qin se obračunao sa svojim bratom Zhao Chengjiao. To je rezultiralo pobunom ali se pokazao da Zhao nije dovoljno moćan, Zhao beži kako bi sačuvao svoj život, a Qin ubija njegov sledbenike i njihove porodice.
Kada je Qin preuzeo očevo kraljevstvo, protokol bi nalagao da bivši regent postane kancelar i glavni savetnik kralja. Međutim, Lu Buwei biva prognan, a na njegovo mesto postavlja Li Si-a koji se pokazao kao jedna od najznačajnijih figura u Qin-ovom životu i povezivala ih je ista misao o snu da se dineske države ujedine u jedno carstvo.
Ljudi na dvoru su stalno tračarili o aferama njegove majke, što on nije prihvatao i surovo bi kažnjavao svakoga ko bi izgovarao ”neistine” za njegovu majku. Čudne neistine za kralja koji je posle smrti svoga oca dobio još dva brata..
Qin je bio neko ko je smatrao da sva filozofija, umetnost i pismo mora da bude isto za sve i uvek bi potisnuo učenja za koja je mislio da su štetna. Filozofija koja je najviše ljutila Qin-a je konfučijanizam. Qin je naredio da se više od 450 konfučijanskih učenjaka sahrane živi.
Ukidanjem feudalizma je jedan od najvećih koraka koje je in preuzeo kako bi učvrstio svoju vlast nad ujedinjenom Kinom. Umesto toga, novoformirani Kinesko Carstvo bilo je podeljeno na regije koje su poznate kao ”komande”. Što je prekinulo veze koje su ljudi mogli da imaju sa starim državama i ne samo to, bitno je pomenuti da se tada u 3.veku pne imenovanja u carstvu pod vladavinom Qin-a zasnivalo na zaslugama, a ne na nasledstvu.Kinesko carstvo se i u kasnijim vekovima vodilo politikom da najbolji ministri, savetnici, oficiri, učenjaci trebaju da budu ljudi koji su najbolji u tome,a ne da li imaju plemićko poreklo.
Pod Qin-om je kraljevska boja postala crna. Imao je svoju odeću, zastave i zastavice izvezene u ovoj boji. Ovo je predstavljalo in-Ovo verovanje u filozofiju 5 elemenata (zemlja, drvo, metal, voda, vatra). Njegov rođeni element bio je voda, koja je predstavljana crnom bojom. Qin nikada nije imenovao caricu koja bi mogla da sedne na tron pored njega, ali nije dozvolio da ne ostavi potomstvo. Sa nekoliko konkubina imao je oko 50 dece, većina njihovih imena je izgubljena u istoriji.
Jedan od činova koji se učinio njegovu vladavinu neslavnom je naređivanje spaljivanja kwiga, počevši od 213.god pne. Knjige o poljoprivredi, medicini, gatanju, astrologiji i istoriji države Qin su pošteđene plamena. Qin nije želeo da postoje kwige koje bi mogle da upoređuju wegovu vladavinu sa prošlošću, a takođe je želeo i da eleminiše stare sisteme pisanja da bi ih zamenio svojim standardnim jezikom.
Godine 214.pne, car Qin je naredio izgradnju ogromnog kanala koji bi povezivao sever Kine sa jugom Kine, ovezujući tako dva glavna kineska plovna puta. Kanal Lingqu je prepoznat kao jedno od najboljih dostignuća drevnog kineskog inženjerstva.
Sl.3.Lingqu kanal, mapa
Qin je bio odgovoran za izgradnju zida koji je bio preteča Kineskog zida. Nakon što je kampanja protiv severnih plemena dovela do pat pozicije, car je želeo da utvrdi kinesku granicu. Izgrađen je zid koji je zahtevao stotine hiljada radnika. Deo ovog zida je već povezivao postojeće zidove, izgrađene tokom perioda zaraćenih država. Gradnja zida je bila jako surova, broj umraljih na izgradnji se broji desetinama hiljada. Istorijska domunetacija kasnijih dinastija tvrdi da je bilo ljudskih tela koja su uzidana u Veliki Zid. Radnici su gubili vreme na konstantno komanje novih grobova za preminule pa su odlučili da je lakše da ih uzidaju u sam zid.
Qin je toliko voleo carski život da se plašio smrti. Kako je bivao sve stariji, taj strah od smrti je bio sve veći. Veći deo svog života je proveo tragajući za eliksirima koji će mu dati dar besmrtnosti.
Qin-ova majka nije krila svoju ljubavnu vezu sa Lu Buwei-em, kojem je bila konkubina, ali nije ni od Li Bewei-a krila svoju ljubavnu vezu sa Lao Ai-em, činovnikom na dvoru. Kada je car saznao za aferu svoje majke, naredio je da se Lao Ai konjskim zapregama tako što će biti iscepan na 5 delova, a njegova dva sina bivaju umotana u vreće i pretučena do smrti. Čuvši ovo, Lu Buwei odlučuje da je bolje da sam sebi oduzme život pre nego što ga Qin uhvati.
Ako se pisanim izvorima može verovati, 211.god pne je u Kini pao meteor na kojem je pisalo ”Prvi car će umreti i njegova zemlja će biti podeljena”. Qin je pretpotavio da je to neslana šala nekoga ko je to napisao na meteor pošto je on pao na zemlju, tražio je tu osobu, međutim kako se niko nije javio, car je odlučio da je za svaki slučaj najbolje da pogubi sve koji su živeli u okoini tog područja.
Ironija Qin-ove želje da dostigne besmrtnost je da je upravo ta želja dovela do njegove smrti. Preovlađuje teorija da iza Qin-ove smrti stoji njegova konzumacija živinim tabletama za koje su mu njegovi alhemičari rekli da su lek besmrtnosti.
Ovaj tekst nije namenjen da utiče na vše stvarnje slike o ovom vladaru, već fokusiranje na intrigue koje su pratile prvog Cara Kine. Sam Qin je imao veliku ulogu u istoriji Kine I odluke koje su pozitivno uticale na razvoj kineskog carstva, no o tome u nekom od sledećih tekstova.